Examenvoorbereiding

Examen doen is spannend. Maar zijn de leerlingen nu wel echt geholpen met een peptalk, relaxthee of ellelange to do-lijsten? Een goede examenvoorbereiding helpt wel, geeft in ieder geval wat rust en structuur in de door stress en onzekerheid geplaagde koppies. Er zijn verschillende manieren om aan de slag te gaan en de leerlingen goed voor te bereiden. Zo kan een duidelijk tijdschema de leerlingen erg goed helpen.

september – november
In een examenklas begin ik met het opfrissen van de beknopte theorie in de examenbundel. Lastige theorie en de vragen erbij nemen we klassikaal door, hier en daar aangevuld en verduidelijkt met PowerPointpresentaties.
Na afloop maken de leerlingen in tweetallen een diagnostische toets bij de theorie, in de vorm van stellingen (ja of nee) en open vragen. Natuurlijk moet elke toets voorzien zijn van een correct antwoordmodel. Elk tweetal wisselt zijn toets uit met een ander tweetal en bespreekt vervolgens de resultaten. Bij deze oefening word ik regelmatig als arbiter ingeschakeld (Is deze vraag goed gesteld? Is mijn antwoord ook goed?), voor mij een teken dat de leerlingen in ieder geval actief bezig zijn met het verwerken van de stof.

december – februari
Ik probeer klassikale instructie en individueel werken af te wisselen met groepswerk. De leerlingen ontdekken bijvoorbeeld samen de structuur van een tekst aan de hand van opdrachten als: markeer de signaalwoorden en –zinnen, verdeel de tekst in inleiding, middenstuk en slot. Of ze onderstrepen informatie-elementen in de tekst, aan de hand van een vooraf geanalyseerde samenvattingsopdracht.
In vwo 6 laat ik de leerlingen zelf een (betogende of beschouwende) tekst over een actueel onderwerp uitkiezen, uit een goede landelijke krant of een opinieweekblad om er zelf een tiental vragen bij te maken van verschillend vraagtype (met antwoorden). Zo ontstaat er een ‘toets’ die door een ander groepje gemaakt kan worden. Vorig jaar hebben enkele leerlingen hun toets gepresenteerd op het digibord. Na de bespreking van de vragen ontstond er een aardige discussie over het onderwerp van de tekst (privacy).

maart – mei
In de laatste weken voor het CE werken de leerlingen een keer in expertgroepjes. Ik verdeel de vragen van examentekst over groepjes die om beurten de antwoorden op hun vragen voor de klas komen toelichten. De presentatie begint steeds met het oplezen en uitleggen van de vraag waarna het antwoord wordt gegeven, ondersteund door vindplaatsen in de tekst. Bij zo’n opdracht komen leerlingen er regelmatig achter wat ze allemaal in hun mars hebben.

Door Paul Merkx, docent Nederlands tweede fase